สทนช.วางแผนพัฒนาบึงบอระเพ็ดทุกมิติ ดันเป็นบึงอเนกประสงค์ ยกระดับคุณภาพชีวิต

สทนช. แจงแผนยกเครื่องบึงบอระเพ็ด ชี้ปรับปรุง 7 ด้านใช้งานเป็นบึงอเนกประสงค์ ทั้งช่วยปัญหาแก้น้ำท่วม น้ำแล้ง ฟื้นฟูสิ่งแวดล้อม พร้อมยกระดับคุณภาพชีวิตประชาชนรอบบึงตามแผนยุทธศาสตร์การบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ

นายสมเกียรติ ประจำวงษ์ เลขาธิการสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.) กล่าวว่า สภาพบึงบอระเพ็ดในปัจจุบันเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมหลายด้าน เช่น การใช้ประโยชน์ที่ดิน คุณภาพน้ำเสื่อมโทรม ระบบนิเวศเสื่อมโทรม ตะกอนตกสะสมจำนวนมากทำให้บึงตื้นเขิน เป็นต้น เหล่านี้ล้วนแล้วแต่ส่งผลเสียต่อบึงบอระเพ็ดและพื้นที่โดยรอบทั้งสิ้น จำเป็นต้องแก้ไขเพื่อฟื้นฟูบึงบอระเพ็ดให้กลับมาใช้ประโยชน์ได้อย่างสูงสุดภายใต้แนวทางที่ถูกต้องและเหมาะสม และสอดคล้องกับยุทธศาสตร์การบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ จึงได้ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยนเรศวรจัดทำโครงการศึกษาทบทวนแผนการพัฒนาและฟื้นฟูบึงบอระเพ็ด จ.นครสวรรค์ขึ้น

“ผลการศึกษา ฯ พบว่าการดำเนินการตามแผนการพัฒนาและฟื้นฟูบึงบอระเพ็ดทั้ง 7 ด้านดังต่อไปนี้จะช่วยให้บึงบอระเพ็ดกลับมาสร้างประโยชน์ได้ทุกมิติอีกครั้ง ได้แก่ ด้านการแก้ปัญหาน้ำท่วม การสร้างอ่างเก็บน้ำและแก้มลิงจะทำให้เก็บน้ำได้ 24.47 ล้านลูกบาศก์เมตร (ลบ.ม.) มีพื้นที่ได้รับผลประโยชน์ 28,000 ไร่ ประตูระบายน้ำ 3 แห่งสามารถระบายน้ำได้ 260 ลบ.ม./ วินาที  สัตว์น้ำสามารถเข้า-ออกบึงได้ตามธรรมชาติ พื้นที่ได้รับผลประโยชน์ 9,000 ไร่ สองด้านการแก้ปัญหาน้ำแล้งด้วยการขุดลอกตะกอนดินจะช่วยเพิ่มความจุเก็บกักน้ำในบึง 18 ล้านลบ.ม. ขุดคลองดักตะกอนตามแนวขอบบึงความยาว 57 กิโลเมตร ช่วยดักตะกอนไม่ให้ไหลลงสู่บึง ก่อเกิดพื้นที่รับประโยชน์จำนวน 29,200 ไร่ ทำปฏิทินเพาะปลูกพืชที่เหมาะสมกับระดับน้ำในบึงบอระเพ็ด ลดความเสียหายของเกษตรกรจากอุทกภัยและภัยแล้ง ด้านการปรับปรุงคุณภาพน้ำ ด้วยการลดปริมาณผักตบชวาและลดตะกอนดินที่เกิดจากวัชพืชเน่าในบึง ลดผลกระทบด้านนิเวศน้ำจากการขุดลอก ลดน้ำเสียที่เกิดจากชุมชนในพื้นที่บึงบอระเพ็ด จัดการขยะจากชุมชนในพื้นที่ให้ถูกต้องตามหลักสุขาภิบาล ให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรความหลากหลายทางชีวภาพและใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน สร้างเครือข่ายผลิตภัณฑ์เกษตรอินทรีย์คุณภาพจากท้องถิ่นออกสู่ตลาด และลดการใช้สารเคมีในภาคการเกษตร” นายสมเกียรติ กล่าว

เลขา ฯ สทนช. กล่าวต่อว่า สี่ ด้านการจัดหาน้ำสะอาดเพื่ออุปโภค-บริโภค ด้านการฟื้นฟูป่าต้นน้ำและการพังทลายของดินโดยให้ประชาชนมีความเข้าใจในการใช้ที่ดินอย่างเหมาะสม

“สำหรับในด้านการบริหารจัดการบึงบอระเพ็ด ควรจะจัดตั้งองค์กรรัฐในรูปแบบพิเศษที่มีความเหมาะสมและมีอำนาจในการบริหารจัดการพื้นที่บึงบอระเพ็ดได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีคู่มือการดำเนินงานสำหรับเจ้าหน้าที่หน่วยงานของรัฐและสำหรับประชาชนเพื่อการดำเนินงานร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพ มีความชัดเจนในการถือครองที่ดิน ดินตะกอนจากการขุดลอกบึงได้รับการจัดการอย่างเหมาะสมและเป็นประโยชน์ต่อการอนุรักษ์บึงบอระเพ็ด กำหนดพื้นที่และประเภทของการใช้ประโยชน์ของบึงบอระเพ็ด

และสุดท้ายคือการพัฒนาศักยภาพบึงบอระเพ็ดเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต ให้หน่วยงานภาครัฐ นักท่องเที่ยวและชุมชนได้มีแหล่งเรียนรู้ทางธรรมชาติและวิถีชุมชนเพื่อร่วมกันอนุรักษ์บึงบอระเพ็ดอย่างยั่งยืน การสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกและการให้บริการข้อมูลข่าวสารอย่างมีคุณภาพ ภาครัฐ เอกชน และชุมชนมีส่วนร่วมในการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากผลผลิตการเกษตรและร่วมกันบริหารจัดการเพื่อยกระดับรายได้ให้ประชาชนในท้ายที่สุด”

นายสมเกียรติ เปิดเผยต่อไปว่า สำหรับโครงการเร่งด่วนที่สามารถดำเนินการได้เลย คือด้านการแก้ไขปัญหาน้ำท่วมโซนลุ่มน้ำบึงบอระเพ็ด คือการก่อสร้างโครงการประตูระบายน้ำปากคลองบอระเพ็ด บริเวณตำบลเกรียงไกร และโครงการประตูระบายน้ำคลองบางปอง กับการปรับปรุงขุดลอกคลองบางปอง ที่ตำบลปากน้ำโพ ทั้ง  3 โครงการจะช่วยจัดการน้ำที่ไหลบ่าจากด้านบนให้ไหลลงแม่น้ำน่านได้เร็วขึ้น บรรเทาน้ำท่วมให้ประชาชนใน ต.พระนอน ต.หนองปลิง ต.เกรียงไกร ต.แควใหญ่ ต.ทับกฤช ต.พนมเศษ และ ต.วังมหากร ร่วมกว่า 6,200 ครัวเรือน คิดเป็นประชากรราว 15,000 คน  อีกทั้งยังจะช่วยรักษาระบบนิเวศน์ด้านการประมง และแก้ปัญหาขาดแคลนน้ำเพื่อการเกษตร