“ผมยึดอาชีพปลูกผักมานาน แต่ไม่เคยพบการปลูกที่ทำให้รายได้เพิ่มเท่านี้ เพิ่งรู้ว่าการปลูกผักเพื่อทำธุรกิจ กับการปลูกผักเพื่อขาย มันไม่เหมือนกัน ตอนที่เทสโก้ โลตัส เข้ามารับซื้อผักจากชาวบ้านทั้งหมด 110 คนในหมู่บ้านโนนเขวา เป็นครั้งแรกที่พวกเราได้เรียนรู้เรื่องการวางแผนการเพาะปลูกตามยอดสั่งซื้อ ได้มีการตกลงราคาผลผลิตล่วงหน้า เรียนรู้เรื่องการไม่ใช้ยาฆ่าแมลง ซึ่งช่วยลดต้นทุนการผลิต และปลอดภัยกับทั้งเกษตรกรเองและคนกินผัก”
“ตอนเจ้าหน้าที่ของเทสโก้ โลตัส เข้ามา เขาถามผมว่า ก่อนจะคุยกันเรื่องราคารับซื้อ พ่อคำปั่นรู้มั้ยว่าผักกำหนึ่งของพ่อ มีต้นทุนเท่าไหร่ ตอนนั้น ผมก็ตอบไม่ได้ เพราะไม่เคยทำบัญชีต้นทุน ไม่รู้ว่าต้นทุนหรือกำไรสินค้าของตนเองคือเท่าไหร่ นั่นคือสเต็ปแรกเทสโก้ โลตัสบอกกับผมว่า นี่เป็นเรื่องที่เกษตรกรทุกคนควรจะเรียนรู้ และผมก็พร้อมเรียนรู้ไปกับเขา”
ลุงคำปั่น พร้อมเปิดใจเรียนรู้การเกษตรรูปแบบใหม่ที่ไม่เคยพบเจอ และยังชักชวนเพื่อนเกษตรกรในหมู่บ้านนำโดยผู้ใหญ่บ้าน มาเรียนรู้ร่วมกัน โดยสิ่งที่ทำให้เขาตื่นเต้นก็คือ การรวมกลุ่มกันทำเกษตรแปลงใหญ่ เพื่อกระจายยอดสั่งซื้อสู่เพื่อนชาวสวน สร้างผลผลิตที่มีคุณภาพร่วมกัน
“แรกๆ ชาวบ้านก็ไม่เข้าใจหรอก ว่าทำไมต้องปลูกผักประเภทนี้จำนวนเท่านี้ อะไรคือสเปก หรือมาตรฐานที่เทสโก้ โลตัส ต้องการ บางคนจะปลูกแบบเดิมหวังปลูกเยอะ แต่สเปกไม่ได้ เขาก็ไม่รับ จึงต้องบอกเขาว่า ถ้าอยากส่งเทสโก้ โลตัส ก็ต้องรับผิดชอบในยอดสั่งซื้อที่เขาให้เรามา เราคนเดียว รับยอดสั่งซื้อผักจำนวนเยอะๆ ไม่ไหว ก็ต้องแบ่งกันไป อย่างออร์เดอร์ผักชนิดหนึ่งมา 300 กิโลกรัม เราก็ชวนเพื่อนชาวสวนมารับด้วยกัน 10 คน ผักชนิดอื่นมีออร์เดอร์ก็นำยอดมาแบ่งกันปลูก เพื่อให้ได้คุณภาพ หมุนเวียนกันไป ทำให้มีผลผลิตส่งขายตลอด มีรถจากศูนย์กระจายสินค้ามารับทุกวันจันทร์ พุธ พฤหัส เสาร์ ส่วนตัวผมเองปลูกผักบนพื้นที่ 4 ไร่ มีรายได้ตกวันละ 2,000บาท ในการขายผักให้กับเทสโก้ โลตัส”
ทุกวันนี้กลุ่มเกษตรกรบ้านโนนเขวาส่งผัก 9 ชนิด ขายยังเทสโก้ โลตัสทั่วภาคอีสานประมาณ 11 ตันต่ออาทิตย์ เรียนรู้การทำงานอย่างเป็นระบบ รับผิดชอบในยอดการสั่งซื้อ และรักษามาตรฐานคุณภาพผักปลอดภัย ซึ่งชาวโนนเขวาได้ผ่านการอบรมการตรวจสอบสารเคมีหลังเก็บเกี่ยวจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จนตรวจสอบในเบื้องต้นได้
นายสมพงษ์ รุ่งนิรัติศัย ประธานกรรมการบริหาร เทสโก้ โลตัส กล่าวชื่นชมลุงคำปั่นและเกษตรกรบ้านโนนเขวา กล่าวว่า “เราโชคดีที่ชาวบ้านโนนเขวามีผู้นำที่เข้มแข็งและพร้อมที่จะปรับทัศนคติของตนเองและสร้างทัศนคติใหม่ให้กับลูกบ้าน ซึ่ง โนนเขวาโมเดล ได้กลายเป็นต้นแบบความสำเร็จอย่างเป็นรูปธรรมของนโยบายเกษตรแปลงใหญ่ของภาครัฐ และการทำงานในแบบประชารัฐร่วมกับภาคเอกชน อย่าง เทสโก้ โลตัส ที่เข้ามาเติมเต็มห่วงโซ่อุปทานด้วยการรับซื้อผักทั้งหมดซึ่งได้มาตรฐาน GAP เพื่อจำหน่ายในร้านค้าของเทสโก้ โลตัส98 สาขาทั่วภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ทำให้ลูกค้าสามารถซื้อผักสดคุณภาพดี ปลอดภัย ในราคาที่เอื้อมถึงได้ทุกวัน”
ในระยะเริ่มต้นของโครงการ เทสโก้ โลตัส ได้มอบงบประมาณสนับสนุนจำนวน 1 ล้านบาท เพื่อเป็นเงินทุนหมุนเวียนสำหรับจัดซื้อปัจจัยการผลิต อาทิ เมล็ดพันธุ์ผักและปุ๋ย หลังจากนั้นได้มีการก่อสร้างโรงคัดบรรจุพืชผักผลไม้สด(packing house) โดยกลุ่มเกษตรกรได้รับงบประมาณสนับสนุนจากภาครัฐ และเทสโก้ โลตัส สนับสนุนงบประมาณจัดซื้ออุปกรณ์ภายในโรงคัดบรรจุเพิ่มเติม ทำให้เกษตรกรบ้านโนนเขวาสามารถใช้โรงคัดบรรจุแห่งนี้เป็นศูนย์กลางในการรวบรวมผลผลิต นอกจากนั้นเกษตรกรในละแวกใกล้เคียงทั้งในจังหวัดขอนแก่นและมหาสารคาม ก็รวบรวมผักมาส่ง ณ โรงคัดบรรจุแห่งนี้ด้วย ก่อนที่รถขนส่งควบคุมอุณหภูมิของเทสโก้ โลตัส จะมารับผักเพื่อส่งเข้าศูนย์กระจายสินค้าภูมิภาค จังหวัดขอนแก่น เพื่อกระจายไปยังสาขาทั่วภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ส่งมอบผักสดคุณภาพสูงให้กับลูกค้าต่อไป
ไม่เพียงเท่านั้น เทสโก้ โลตัส ยังมีแนวคิดนำโนนเขวาโมเดลไปใช้กับกลุ่มเกษตรกรในจังหวัดอื่นๆ อาทิ อ.พุนพินท์ จ.สุราษฎร์ธานี และอำเภอผักไห่ จังหวัดพระนครศรีอยุธยาเป็นลำดับต่อไป โดยเป็นพื้นที่ๆ เทสโก้ โลตัส มีศูนย์กระจายสินค้าตั้งอยู่ สามารถให้รถเข้าไปรับผักได้ถึงแหล่ง ก่อนกระจายสู่สาขาภายใน 1 วันเท่านั้น
จะแปลกอย่างไร หากใครๆ ต่างก็อยากยิ้มได้อย่างภูมิใจ และมีรายได้มั่นคง เช่น ลุงคำปั่น อีกหนึ่งต้นแบบเกษตรกรในฝันของคนไทย
No Comments